In deze bijdrage stelt de werking van VZW Nakhla zich n.a.v. een bijzonder huwelijksfeest graag voor. Deze groep Magrebijnse en Vlaamse vrouwen die wordt geleid door Zohra Boucharafat en Karijn Bonne gaan voor straffe dingen.

De vzw Nakhla* werd in 1991 opgericht door jonge Maghrebijnse en Vlaamse vrouwen die activiteiten wilden opzetten voor Maghrebijnse vrouwen. Op dat ogenblik waren zij een vergeten groep in het Gentse socio-culturele landschap. Tot dan toe ging de aandacht voornamelijk naar Turkse vrouwen, daar zij de grootste groep migranten vormden.

Individuele hulpverlening resulteerde in het bereik van Berbervrouwen, die afkomstig zijn uit het Rifgebergte in Marokko en die als een nauwelijks bereikbare, geïsoleerde groep worden beschouwd. Via huisbezoeken werd er grondig zicht verkregen op de denk- en leefwereld, de noden en behoeften van de Maghrebijnen.

Er werden wekelijks vormings- en ontspannende bijeenkomsten voor zo’n 30-tal deelneemsters georganiseerd. Thema’s zoals het belang van degelijk onderwijs, de opvoeding van jongeren, emancipatie, … werden niet geschuwd; zelfs niet toen dit een doorn in het oog werd van de meer behoudsgezinde Marokkanen. Vzw Nakhla sloot ook haar ogen niet voor maatschappelijke thema’s zoals drugsverslaafde Marokkaanse jongeren in Gent. Dit uniek initiatief werd overgenomen door de stad Gent.

Verder werden voor de eerste generatie Marokkaanse vrouwen sessies rond het ouder worden in Vlaanderen opgezet. Tegelijk vond de vzw Nakhla het belangrijk dat talloze voorzieningen info kregen rond de noden en behoeften van Islamitische ouderen. Dit project werd overgedragen aan de Provincie Oost-Vlaanderen, die de opvolging verder uitvoert.

Een andere uitdaging van Nakhla bestond uit vorming rond omgaan met diversiteit. Onbekend maakt immers onbemind. Het verzet tegen racisme werd aangegaan en, met succes, werden nieuwe wegen ingeslagen om verschillende nationaliteiten dichter bij elkaar te brengen. Niet enkel Vlamingen maar ook Maghrebijnen werden gesensibiliseerd.

De vzw organiseerde verder grootschalige culturele happenings waarbij steeds bepaalde elementen uit de rijke Magrebijnse culturen werden belicht. Op dergelijke evenementen kwamen +/- 250 vrouwen van verschillende nationaliteiten met elkaar in contact. Niet zelden waren Vlaamse vrouwen nadien geïnteresseerd in het verdere aanbod van de vzw en vond een meer uitgebreide cultuuruitwisseling plaats.

De hoge nood aan meer genuanceerde info rond de denk- en leefwereld van o.a. Marokkanen zette de beheerders van de vzw Nakhla ertoe aan om inleefreizen naar Marokko te organiseren; dit in zeer nauwe samenwerking met de vzw Andalous. De proefkonijnen waren vrouwen die beroepshalve in contact kwamen met Marokkanen (sociale sector, tewerkstelling, onderwijs, …). Deze inleefreizen kenden succes en niet zelden omschreven de ex-deelneemsters hun reis als een onthutsende, leerrijke onderdompeling in een land van uitersten.

De reizen boden een uitstekende basis om de situatie van straatkinderen in Marokko aan te kaarten. Voorvechtsters van vrouwen- en kinderrechten in Casablanca praatten voor een publiek van eerste en tweede generatie Marokkaanse vrouwen over de schrijnende situatie van wezen, kindermeiden en prostituees. Dit leidde tot de ontmaskering van een deel van de realiteit in Marokko; die vaak wordt geïdealiseerd door Marokkaanse Belgen.

Vzw Nakhla was overigens de eerste organisatie die zich boog over de complexe realiteit van Vlaamse vrouwen in een gemengde relatie. Een werkgroep (Panasjee) komt regelmatig samen en heeft naast een empowerende ook een educatieve functie.

Vzw Nakhla laat niet na om de actualiteit op de voet te volgen, daarop in te spelen en zich grondig over ‘integratie’ te bezinnen. Het samen dromen over en werken aan een andere samenleving vereist het ‘durven’ afleggen van de eigen paardenbril. Onszelf kritisch blijven bevragen is niet langer vrijblijvend maar een vereiste.

Ondanks jarenlange inspanningen van o.a. Marokkanen wordt al te vaak in ‘wij – zij’ termen gedacht en gehandeld; waarbij allochtonen ‘no matter what’ aan het kortste eind lijken te trekken. Vzw Nakhla ijvert dan ook voor een democratische wereldorde, waarin culturele diversiteit ‘in denken en handelen’ geen uitzondering meer is, maar een evidentie.

*Nakhla betekent palmboom en verwijst naar mijn kindertijd in Tanger.

Zohra Boucharafat